Ontwerpen voor het dagelijks leven

De Volgerlanden, Hendrik-Ido-Ambacht

Sinds 2008 werken wij aan de nieuwbouwwijk De Volgerlanden in Hendrik-Ido-Ambacht. Op het gebied van stedenbouwkundig ontwerp, inrichting van de openbare ruimte en juridisch-planologisch advies. In 2015 begonnen wij aan een nieuw stedenbouwkundig plan voor de Volgerlanden-Oost. Het laatste grote uitbreidingsgebied van Hendrik-Ido-Ambacht. Van masterplan en beeldkwaliteitsplan tot inrichtingsplan. Momenteel zijn de eerste bouwplannen in ontwikkeling op basis van de door ons geleverde producten en worden de eerste contouren van de nieuwe woonwijken zichtbaar in het landschap.

Onze visie ‘Perspectief op Oost’ voorziet in een ruimtelijke opbouw die het sociale leven stimuleert. Dit gebeurt via een ruimtelijk-functioneel raamwerk dat niet alleen het verkeer faciliteert maar ook ruimtelijke kwaliteit in zich draagt. Het gebeurt middels vier scherp van elkaar te onderscheiden woongebieden. Deze vormen het schaalniveau tussen het raamwerk en de individuele woning en worden als ‘dorpen’ uitgewerkt. 

In het ontwerp presenteert zich het raamwerk als een reeks van openbare ruimten. Een brede laan, een dubbele Wetering, een dorpsweide en een fruitboomgaarde. De hoofdstructuur en het dorp ensceneren samen de weg van en naar je eigen voordeur en bieden daarmee een prettig perspectief op het dagelijks leven. De vier dorpen kennen eveneens de openbare ruimte als uitgangspunt. Met de Laantjes, Erven, Straatjes en Hofjes zetten wij archetypen in die ook al in de directe omgeving voorkomen. De huidige sfeer wordt enerzijds bepaald door: de naoorlogse Kruiswiel, de eeuwenoude dijkbuurtjes en de recente woonbuurten van de Volgerlanden-West. Anderzijds is het onderliggende landschap ook nadrukkelijk aanwezig en manifesteert zich in strakke structuurlijnen, kronkelende weggetjes, drassige grond, een rivierdijk van formaat en volwassen bomen. Dit alles vormt een intrigerende mix. Een prachtige onderlegger om de nieuwe woonwijk te structureren en karakter te geven. 

Elk dorp wordt uitgewerkt tot een omgeving voor ongeveer 600 bewoners en heeft een eigen mix van woningbouwprogramma, ruimtelijk karakter en beeldentaal. 

De Laantjes 

Het dorp de Laantjes wordt gekenmerkt door klassieke laanprofielen. Bomen accentueren de lengte van de lanen en zorgen voor de geleiding van de ruimte. De positie van deze lanen volgt de structuur van het onderliggende slagenlandschap. Een appellaantje, met de uitstraling van een langgerekte boomgaard vormt de belangrijkste openbare ruimte van het dorp. Hier zijn de speel- en ontmoetingsplekken gesitueerd. De voortuinen zijn diep genoeg om er kleine bomen in te kunnen planten, die zo bijdraagt aan het groene karakter van het dorp. De lanen hebben een klassiek profiel met een breed trottoir, laanbeplanting, langsparkeren. Rooilijnen zijn zoveel mogelijk hetzelfde. De architectuur is op elkaar afgestemd, subtiele verschillen zorgen voor een aantrekkelijk beeld. Om te voorkomen dat het beeld wordt gedomineerd door auto’s, parkeren bewoners voornamelijk in door groen omzoomde parkeerkoffers of op eigen terrein. Bezoekers kunnen langs de laan parkeren.  

De Straatjes 

Licht gebogen straten vormen de belangrijkste openbare ruimtes in het dorp. Verbredingen in het straatprofiel maken ruimte voor de inrichting van speel- en ontmoetingsplekken. Minimale voortuinen, bochtige straatprofielen en woningen met veel architectonische diversiteit zorgen voor de gewenste informele sfeer. Verspringende rooilijnen, diverse bouwhoogtes en kapvormen, goot- en nokhoogtes, versterken deze informele sfeer. Korte en langere rijtjes, tweekappers en vrijstaande woningen wisselen elkaar af. De stenige straten zijn smal en kennen een bestrating op niveau. In de straatjes zelf staat geen beplanting. In de kleine voortuintjes en zijtuinen staan kleine boompjes die passen bij het dorpse karakter. ‘De Ambachtse stoep’, een geveltuin of een bankje dragen bij aan het dorpse karakter.  

De Erfjes 

In het dorp bevinden zich kleine erven waar de woningen ‘op’ staan. Ontsloten via een lusvormige dorpsweg. Dit dorp kent een grote diversiteit aan gebouwtypen. De erven zijn vormgegeven alsof ze organisch zijn gegroeid en ingericht volgens de principes van Shared Space. Het erf is voornamelijk het domein van de bewoners. Op het erf staan diverse woningen met diverse oppervlaktes. Er is daarmee plaats voor verschillende doelgroepen die samen rond het erf wonen. Bewoners van het erf parkeren in de parkeerschuren grenzend aan de erven. Zo zijn de erven zelf autoluw en een prettige plek om te spelen en te verblijven. De woningen staan direct aan het erf, met een kleine voorruimte in de vorm van een stoep. De rest van het erf is half verhard. Elk afzonderlijk gebouw aan het erf draagt bij aan de gewenste landelijke sfeer: informeel, open, groen. Midden op het erf staat een grote bijzondere boom die past bij geschiedenis van het gebied: de fruitteelt. Het dorp wordt doorkruist door het Perenlaantje: Een berceau van perenbomen over een lengte van circa 550 meter. Het meest opvallende element in de Volgerlanden-Oost. Dat is nu zo en dat blijft zo. Enkele erven oriënteren zich op dit bijzondere en unieke landschappelijke element.   

De Hofjes 

Het is een dorp met grote, groene, statige hoven. De hoven worden minimaal verhard. De woningen staan met hun ‘voetjes in het groen’.  De auto is niet welkom. Veranda’s, kleine voortuinen en zitjes vormen de overgang van de woning naar het hof. Het hof is autovrij, parkeren gebeurt elders, in parkeerkoffers, op eigen terrein of aan de achterstraat. De woningen hebben een klassieke uitstraling. De architectuur kent een grote eenheid. Kleuren verschillen subtiel. Elk hof heeft zijn eigen karakter. Ook dit dorp wordt doorkruist door het Perenlaantje. Naast de hoven zorgt deze voor een extra bijzondere openbare ruimte. 

  • Concept de vier dorpen
  • Locatie De Volgerlanden Oost
  • Dorpsweide
  • luchtfoto 2022
  • De dorpenpaspoorten
  • Laantjes en Straatjes

Specificaties van 'Ontwerpen voor het dagelijks leven'

land: 
Nederland
opdrachtgever: 
Projectbureau De Volgerlanden
periode: 
2008 - heden
producten: 
Stedenbouwkundig plan, dorpenpaspoorten, beeldkwaliteitsplan, inrichtingsplan
programma: 
949 woningen