Verdichten in de buurt

Een viertal te slopen portieketage flats, daarachter tientalen garageboxen met ertussen een reeks volwassen bomen. Dit alles in een strook van amper 35 meter diep met aan de overkant en aan de achterzijde bezorgde buurtbewoners. Kwamen bij deze opgave niet hun uitzicht, privacy en bezonning in de knel? 

Zie hier de condities die wij midden in Wageningen, in de Bovenbuurt tegen zijn gekomen. Verdichten in de stad en het scheppen van extra woonruimte is nodig. Maar hoe kunnen we dit in de praktijk brengen als met elke nieuwe vierkantemeter aan bestaande kwaliteiten wordt geknabbeld? De buurtbewoners hadden er geen vertrouwen in toen wij in januari 2023 op de eerste bewonersavond de microfoon grepen.

Wij schetsten in alle openheid de dilemma's die wij voor ons zagen. Het handhaven van kwaliteiten en toch verdichten. Het laag houden van de bebouwing en toch extra woningen. Het toevoegen van parkeerplaatsen en toch een groenere woonomgeving. Hoe dan?

Twee maanden later is het stedenbouwkundig ontwerp op hoofdlijnen af. 

• Aangespoord door de bewoners is het handhaven van alle bomen het uitgangspunt van het ontwerp geworden. En daarmee het ontwikkelen van de nieuwe gebouwen binnen de bestaande voetprints.  In het midden van het gebied hebben wij een groene ontmoetingsplek gecreeërd. Onder het bladerdak is er ruimte voor gras en halfverharding, voor buitentafels en -stoelen, voor spelen en voor het stallen van de fiets. In plaats van garageboxen en een straat komt hier een collectieve ruimte die bewoners uitnodigt om elkaar te zien en te spreken. 
• Elkaar zien en terloops ontmoeten is sowieso het thema van dit ontwerp. De ontsluiting van de appartmenten is efficiënt en bijzonder. Geen donkere trappenhuizen waarin mensen onzichtbaar naar hun woning lopen, maar twee transparante kopgevels met trappen en liften die in het zicht liggen en die toegang geven aan meedere luchtbruggen. Deze lichte constructies verbinden telkens twee gebouwen met elkaar. Ze zorgen ervoor dat de bewoners en bezoekers op verschillende hoogtes langs de kronen van de volwassen bomen naar hun voordeur lopen. Een mooie enscenering van thuiskomen.
• Achter de vier appartemenblokken van drie en vier bouwlagen hoog ligt de ontmoetingsplek met tegenover een rij ondiepe en brede woningen van één verdieping hoog. Door de brede en ondiepe opzet vangen de woningen voldoende licht. En tussen de (zuid-) gevel en het collectieve groen van de ontmoetingsplek ligt hun bijzondere buitenruimte. Deze woningen leveren 'extra ogen' en extra reuring op voor de ontmoetingsplek.

Parkeren van de auto's is netjes opgelost via twee winkelhaakvomige parkeerhoven aan de zijkanten van het gebied. Door de aanwezige volwassen bomen en het gebruik van halfverharidng voor de parkeervakken beloven dit redelijk prettige gebieden te worden. Voor de fietsers wordt extra comfort geboden door het stallen van de fietsen op prominentere plekken dichtbij de trappenhuizen te organiseren. 

In de vervolgstappen (BKP en inrichtingsplan) gaan wij de potentiële kwaliteiten verder uitwerken.

En de zittende bewoners? Die zijn alvast blij dat wij hebben geluisterd en een zo goed mogelijke nieuwe balans hebben bereikt tussen het bestaande groen, hun privacy en bezonning en de nieuwe woningbouw. Woningbouw die in aantallen groeit van ongeveer 45 naar ongeveer 75 appartementen. Midden in de Bovenbuurt.