Verdichten in de buurt

Bovenbuurt, Wageningen

Voor een locatie in de Wageningse Bovenbuurt ontwikkelde OD205 een verdichtingsplan dat bestaande kwaliteiten van de plek behoudt en nieuwe toevoegt. Om de bomen te sparen, wordt nieuwbouw gerealiseerd binnen de footprint van vier te slopen portieketage flats. Die nieuwbouw ligt aan een nieuwe, groene ontmoetingsplek. Ook de slimme ontsluiting haakt aan op de rode draad van het plan: elkaar zien en terloops ontmoeten.

Verdichten in de stad: hoe zet je dat om als elke nieuwe vierkante meter knaagt aan bestaande kwaliteiten? Bewoners van de Wageningse Bovenbuurt hadden er geen vertrouwen in toen OD205 in januari 2023 op de eerste bewonersavond naar de microfoon greep.

OD205 schetste in alle openheid de dilemma's die het hier voor zich zag: kwaliteiten handhaven en toch verdichten, de bebouwing laag houden en toch woningen toevoegen, extra parkeerplaatsen realiseren en toch de woonomgeving vergroenen. Hoe dan?

Twee maanden later was het stedenbouwkundig ontwerp van OD205 op hoofdlijnen af. Aangespoord door de bewoners werd het handhaven van alle bomen het uitgangspunt. Dat betekende om te beginnen: verdichten binnen de footprint van de oude flats. 

In het midden van het plangebied creëerde OD205 een groene ontmoetingsplek. Een lang lint aan garageboxen en de aangrenzende straat achter de te slopen portiekflats maken plaats voor een collectieve ruimte die bewoners uitnodigt om elkaar terloops te ontmoeten, te zien en te spreken. Onder het bladerdak is ruimte voor gras en halfverharding, voor buitentafels en stoelen, voor spelen en het stallen van de fiets.

Ook de ontsluiting van de vier nieuwe appartementenblokken draagt bij aan dat zien en ontmoeten. Geen donkere trappenhuizen waarin mensen onzichtbaar naar hun woning lopen, maar twee transparante kopgevels met trappen en liften die in het zicht liggen en toegang geven tot meerdere luchtbruggen.

Deze lichte constructies verbinden telkens twee gebouwen. Bewoners en bezoekers lopen op verschillende hoogtes langs de kronen van de volwassen bomen naar de voordeur. Een mooie enscenering van thuiskomen. Met alle ruimte voor ontmoeting.

Aan de andere zijde krijgt de groene ontmoetingsplek in het plan van OD205 een rij brede en ondiepe woningen van één verdieping hoog. Die hoofdvorm garandeert voldoende daglicht in de interieurs. De woningen zorgen aan de ontmoetingsplek bovendien voor 'extra ogen' en reuring. Het parkeren is verplaatst naar de koppen van de verdichtingslocatie.

In de vervolgstappen (BKP en inrichtingsplan) werkt OD205 de potentiële kwaliteiten van de locatie verder uit.

En de zittende bewoners? Die zijn alvast blij dat OD205 heeft geluisterd naar hun wensen en een goede balans vond tussen verdichten en vergroenen. Het aantal appartementen groeit van 45 naar 75. Midden in een vergroende Bovenbuurt. 

Specificaties van 'Verdichten in de buurt'

land: 
Nederland
opdrachtgever: 
De Woningstichting
periode: 
2022 - heden
producten: 
Verkenning, Stedenbouwkundig Plan, BKP, Inrichtingsplan
programma: 
ongeveer 80 appartementen