Ik woon in de toekomst

De samenleving vergrijst snel maar onze wijken zijn daar nog niet op ingericht. Als onderzoekers en ontwerpers zijn wij bij od205 benieuwd hoe we wijken en steden toekomstbestendig kunnen maken.

Daarom onderzochten we in de Haagse wijk Nieuw Waldeck samen met de wijkbewoners hoe we de openbare ruimte het beste kunnen inrichten voor een toekomstige generatie ouderen en welke rol technologie hierin kan spelen. De gemeente Den Haag staat de komende tijd voor een opgave om de openbare ruimte op te knappen. In Nieuw Waldeck worden de uitkomsten van ons onderzoek gebruikt om de herinrichting van de openbare ruimte beter af te stemmen op de behoeftes van de bewoners.

Het onderzoek bestond uit een nauwe samenwerking met de ouderen van nu, en de ouderen van de toekomst van Nieuw Waldeck. Dit heeft geleid tot:

1. Een nieuwe routekaart van de wijk, met strippenkaart met kortingsacties op de achterkant, die mensen uitnodigt om op ontdekking te gaan in hun eigen wijk.

2. Video’s “Ik woon in de toekomst…”. Gemaakt als speculatieve visies op de demografie van 2040. De video’s helpen beleidsmakers, stedenbouwkundigen, ontwerpers en bewoners die toekomst in te beelden.

3. een toekomstvisie voor Nieuw Waldeck in 2040. Met interventies die laten zien dat de inrichting van de openbare ruimte, de sociale voorzieningen in de wijk én de mogelijkheden die nieuwe technologie biedt, elkaar kunnen versterken.

Routekaart

Onder de noemer “Ervaar Waldeck 2020” hebben we de leefwijzen van huidige generatie ouderen in kaart gebracht. Daarvoor zijn we eerst in gesprek gegaan met de huidige ouderen over hun leefomgeving tijdens koffie ochtenden en groepswandelingen. Daarna hebben bewoners met een polaroidcamera foto’s gemaakt van hun dagelijkse rondje door de wijk. Het gezamenlijk bekijken van de gemaakte foto’s is een goede gespreksstarter over de min- en pluspunten van de wijk. Er waren veel plekken die door meerdere bewoners gefotografeerd waren. Zowel plekken die waren gefotografeerd omdat de bewoners deze plek als prettig ervaarden, maar ook plekken en situaties die door meerdere mensen als ongewenst of onveilig werden bestempeld. Tijdens het evenement De Parels van Loosduinen is de foto opdracht als tentoonstelling geopend door de wethouder in het Loosduinse Hof. De tentoonstelling heeft er een jaar gehangen. Dit was een goed communicatiemiddel om meerdere bewoners bij het onderzoek te betrekken.

Video's "Ik woon in de toekomst..."

Hoe onderzoek je nu de leefwijzen en behoeftes van de toekomstige ouderen? Hiervoor hebben wij een methode ontwikkeld. Door interviews en generatieve sessies met toekomstige ouderen (de 35plussers van nu) hebben we inzicht gekregen in hun leven in de wijk nu, en hun ideeën en wensen voor de toekomst. Dit heeft tot verhalen van vijf fictieve personen geleid. Verhalen over de verschillen en overeenkomsten in de dagelijkse activiteiten, sociaal leven, gezondheid, mobiliteit en de relatie met nieuwe technologie; “Ik woon in....de toekomst” De video’s helpen beleidsmakers, stedenbouwkundigen, ontwerpers en wijkbewoners op een laagdrempelige manier de toekomst in te beelden en met elkaar het gesprek aan te gaan over de toekomst. Om vervolgens de uitkomsten te vertalen naar de huidige praktijk van plannen en ontwerpen. Zo willen we laten zien dat de inrichting van de openbare ruimte, de sociale voorzieningen in de wijk én de mogelijkheden die nieuwe technologie biedt, elkaar kunnen versterken

In de video-installatie “Ik woon in de toekomst…” vertellen 5 fictieve ouderen over hun dagelijkse leven in de wijk in het jaar 2040. Hoe staan ze in het leven, van welke voorzieningen in de wijk maken ze gebruik? Op een subtiele manier komt daarbij aan de orde hoe technologie onderdeel is van hun dagelijkse routines. Bijvoorbeeld in het gebruik van apps voor het doen van boodschappen en het gebruik van Augmented Reality in het vinden van de weg. Tijdens een interactieve werksessie zien de deelnemers eerst afzonderlijk van elkaar één van de vijf video’s. Door zich in te leven en te verbinden met ouderen van de toekomst komt het gesprek over persoonlijke behoeftes en onderlinge verschillen op gang. Hieruit volgt de vraag of we met deze kennis betere keuzes zouden kunnen maken voor het hier en nu. En uiteindelijk; wat zou je op korte termijn al kunnen doen om naar de toekomst toe te werken?

Toekomstvisie Nieuw Waldeck

De toekomstvisie voor Nieuw Waldeck hebben wij verbeeld op een kaart voor de wijk waarin de verhalen van de bewoners in 2040, samengaan met ideeën voor interventies in de openbare ruimte. Interventies die laten zien dat de inrichting van de openbare ruimte, de sociale voorzieningen in de wijk én de mogelijkheden die nieuwe technologie biedt, elkaar kunnen versterken. Met als belangrijkste doel te voorzien in de drie basisbehoeftes van ouderen nu én in 2040:

VRIJHEID, ER TOE DOEN en DE VERBINDING MET ANDEREN

Bewoners die nu rond de 35-45 jaar zijn hebben we door middel van verschillende interactieve sessies laten nadenken over hun leven als 65’+er in het Nieuw Waldeck van 2040. Want als je nieuwe technologie wilt inzetten om het gebruik van de openbare ruimte te faciliteren, moet je inzicht krijgen in hoe ouderen van nu daar anders over denken dan de ouderen van de toekomst.

Dit onderzoek is onderdeel van het programma Designing a Community of Care van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. En is een samenwerking tussen ontwerpbureau od205, lokale sociaal ondernemer Verzilveren en illustrator EnterOrEscape.