Nederlands 1ste circulaire bedrijvenpark

Ten noordwesten van de A16 ontwikkelt de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht momenteel een bedrijventerrein. En niet zomaar een-dertien-in-een-dozijn bedrijventerrein: dit bedrijvenpark wordt 100% circulair. OD205 ontwierp het stedenbouwkundig en landschappelijk raamwerk dat de gemeente alle ruimte geeft om zijn grote duurzaamheidsambities waar te maken en adviseert samen met en voor de gemeente geïnteresseerde ondernemers over het zo circulair mogelijk bebouwen en inrichten van hun kavel.

Met het onderliggende polderlandschap als basis ontwierp OD205 voor Bedrijvenpark Ambachtsezoom een stevig model voor een eigentijds werklandschap. Ruggengraat van het plan: de 500 meter lange Middentocht. Dit is het groenblauwe hart van het bedrijvenpark. Hier wordt het verkeer afgewikkeld, is de circulaire gedachte achter het terrein beleefbaar en verstevigt een natuurlijke oever de biodiversiteit in het gebied.

De randen van het bedrijvenpark gaan verbindingen aan met het omliggende landschap. De noordelijke overgangszone versterkt het natuurlijke karakter van de Ambachtsezoom: hier is een strook kleinschalige bedrijvigheid gevat in inheemse boomkamers. Aan de zuidkant bieden woonwerktuinen een geleidelijke overgang.

Marktplaats voor materialen
Alle materialen en producten op het bedrijvenpark - voor de openbare ruimte, de kavelinrichting en de bedrijfsbebouwing - worden geregistreerd in een materialenpaspoort. Dat maakt het mogelijk om de materialen in de toekomst opnieuw te gebruiken. De parkmanagementorganisatie van Ambachtsezoom is de spil van de lokale marktplaats waar bedrijven materialen en producten met elkaar uitwisselen. 

Handboek Circulariteit
Bedrijven die zich vestigen op het bedrijvenpark gaan mee in de circulaire ambities voor het terrein. Op Ambachtsezoom wordt energie duurzaam opgewekt en uitgewisseld en dragen alle toegepaste materialen bij aan de circulaire ambities voor het bedrijvenpark. De kavels zijn deels onverhard of halfverhard ingericht. Hemelwater wordt deels opgevangen op groene platte daken. Overtollig hemelwater vloeit bovengronds weg naar de tocht in het hart van het gebied.

Alle circulaire maatregelen voor de openbare ruimte en de regels waar toekomstige ondernemers op het terrein aan moeten voldoen zijn opgenomen in het Handboek Circulariteit.

Inrichting van de openbare ruimte
Bij de inrichting van het bedrijvenpark is vastgehouden aan de circulaire doelen voor het terrein. Bestrating, beplanting en inrichtingselementen worden zoveel mogelijk lokaal geproduceerd en hebben waar mogelijk een Cradle to Cradle certificering.

Wadi’s langs de bedrijfsstraten maken de afwatering op het terrein zichtbaar en beleefbaar voor bezoekers en gebruikers. Hier infiltreert het water langzaam in de bodem of watert af richting de Middentocht. Op het bedrijvenpark is een verzameling van gegroepeerde inheemse bomen te vinden. Verschillende soorten heesters, solitair en in groepen, zorgen voor een gevarieerde leefomgeving voor dieren.

Biobased
De stoeptegels op Bedrijvenpark Ambachtsezoom zijn biobased. Voor de productie is circa 50% minder beton nodig. Dat maakt de tegels 57% minder milieubelastend dan reguliere betonstraatstenen. De halfverharde wandelpaden zijn uit Olivijn Split, dat CO2 opvangt. Vanwege de hoge belasting van de wegen door het vrachtverkeer, kregen rijloper en fietspad op Ambachtsezoom lage temperatuur asfalt. Dit bestaat voor 60% uit gerecycled asfalt, zonder in te boeten aan sterkte of kwaliteit. Vergeleken met regulier asfalt bespaart dat 30% energie en 30% CO2. Grastegels tussen rijbaan en groen zorgen voor natuurlijke overgangen en minder verharding. Het vlonderpad langs de natuurlijke oever dat wandelaars dichter bij het water brengt, is van hergebruikt hout. 

Tijdelijke inrichting en gebruik
Een deel van de bouwrijpe grond blijft een aantal jaren onaangeroerd - oases voor insecten en vogels, die hun voordeel doen met de nieuwe natuur die hier spontaan is komen 'aanwaaien'. 

Tijdelijke natuurlijke speelelementen in de bloemenvelden – een wilgenpoort, omgevallen boomstammen – kunnen de kavels meerwaarde geven voor bewoners uit de omgeving. Schapen zorgen voor een natuurvriendelijke maaivorm. De mest van deze grazers is bovendien bevorderlijk voor de grondkwaliteit.

Ook het kweken van vlas is hier een optie. Vlas is een inheemse eenjarige plant, die in Hendrik-Ido-Ambacht in het verleden intensief werd verbouwd voor de productie van linnen. In de maand juni zorgt dat vlas voor fraaie blauwe bloemenvelden. Vanuit de modewereld groeit de vraag naar vlas. Ook in de bouw wordt vlas toegepast, voor onder meer biobased isolatiepanelen en dakelementen.

Kijk deze korte film met uitleg van landschapsarchitect Marjan van OD205 over het groen op Bedrijvenpark Ambachtsezoom.