Het hart op de goede plek

Voor de gemeente Goeree-Overflakkee ontwierpen we een stedenbouwkundig plan voor een nieuw gemeentehuis. Verbinding is het sleutelwoord in het concept: tussen het gemeentebestuur en de inwoners, maar ook tussen het gebouw en zijn omgeving. Want een gemeentehuis is niet zomaar een kantoorgebouw. Het is het hart van het lokale bestuur en dat verdient een goede plek.

Om tot ons ontwerp te komen, doken we eerst in de geschiedenis van de locatie. Aanvankelijk lag het gebied waar nu het gemeentehuis staat in het open landschap. De dorpen Sommelsdijk en Middelharnis lagen op dat moment nog op duidelijke afstand van elkaar. Maar met de tijd groeiden ze naar elkaar toe. Later werd het dubbel-dorp naar het zuiden uitgebreid. Daardoor kreeg de gemeentehuis-locatie van een plek aan de randen nu een centrale ligging in de gemeenschap.

Het gemeentehuis van Goeree-Overflakkee ligt in de kern Middelharnis. De ruimtelijke structuur van dit dorp wordt gevormd door drie hoofdlijnen: de Voorstraat, het Beneden Zandpad en de Koningin Julianaweg. Qua sfeer en verhouding zijn dit heel verschillende straten. De Voorstraat is intiem en historisch, met vooral monumentale bebouwing. Het Beneden Zandpad is daarentegen een stuk ruimer opgezet. De Koningin Julianaweg gaat nog een stap verder voor wat betreft de ruimte: met een verhouding van 5,5:1 staan gebouwen en bomen hier op aanzienlijk meer afstand en is de Julianastraat niet zozeer een plek om te verblijven maar vooral om zich doorheen te verplaatsen.

Contrast

Opvallend is ook dat het huidige gemeentehuis zich op het raakvlak van twee behoorlijk tegengestelde ruimtelijke structuren bevindt. Aan de westelijke kant is de bebouwing behoorlijk groot, en staan de gebouwen ook redelijk los in de ruimte. De oostkant heeft juist veel fijnere bebouwing, die ook duidelijk gericht is naar de openbare ruimte. Hierdoor geven de gebouwen mee sfeer en vorm aan die openbare ruimte.

Deze kenmerken bij elkaar genomen maken dat de plek van het gemeentehuis zich dus op een locatie bevindt waar het gebouw niet alleen op een hele centrale plaats mensen bij elkaar kan brengen, maar waar het ook verschillende ruimtelijke structuren meer met elkaar in verbinding kan brengen. Dat kan bijvoorbeeld gedaan worden door het gebouw een duidelijke en representatieve voorkant te geven, die verbinding met de wijdse Koningin Julianalaan maakt. Maar ook door een bouwmassa te kiezen die past bij die tegengestelde gezichten van de directe omgeving. Daarnaast moet het nieuwe gemeentehuis flexibel genoeg van opzet zijn om mee te kunnen bewegen met de toekomstige ruimtebehoefte van de gemeentelijke organisatie. In het stedenbouwkundige plan leggen we voor al deze uitgangspunten de basis, voor zowel verbouw van het huidige gemeentehuis als nieuwbouw van een nieuw pand.